İsviçre’de ‘N’ kimlikli mültecilerin yaşam mücadelesini anlatan belgeselin çekimlerine başlandı

İsviçre’de N kimliğiyle yaşayan mültecilerin kamp koşullarında karşılaştıkları sistematik dışlanmayı ve çözüm arayışlarını konu alan “Görünmeye’N’ler” adlı belgesel filmin çekimleri başladı. Yönetmenliğini ve senaristliğini gazeteci Mehmet Murat Yıldırım’ın üstlendiği film, İsviçre’nin çeşitli kantonlarında yürütülüyor.

Belgesel, Pangea Kollektif ve N kimlikli mülteciler tarafından kurulan Stop N Delay inisiyatifi öncülüğünde hazırlanıyor. Film inisiyatifin 3 Haziran’da düzenlediği eylemden de besleniyor.

İsmiyle politik bir işaret: “N” kimliğin görünmezliği

Belgeselin adı olan “Görünmeye’N’ler”, İsviçre’de N kimliğiyle yaşayan mültecilerin sistematik olarak toplumdan izole edilmesine dikkat çekiyor. Bu insanlar, şehir dışındaki kapalı kamplarda, federal kabul merkezlerinde (Centre Fédéral d’Accueil) ya da foyer-heim olarak adlandırılan göçmen konaklama binalarında tutuluyor. Ne sokakta görünürler, ne iş yerlerinde, ne okulda. Ne komşularının hayatına dahil olabilirler ne de kendi yaşamlarını kurabilirler. Toplumdan adeta gizlenerek, açık bir hapishaneyi andıran bu sistemde yaşamaya zorlanan mültecilerin sesi olmak için belgesel “Görünmeye’N’ler” adını taşıyor.

Gündelik hayatın tanıklığıyla kurulan bir anlatı

Belgesel, mültecilerin İsviçre’ye geldikten sonra maruz kaldıkları uzun bekleme sürecini, kamp yaşamını ve bunun sosyal ve psikolojik etkilerini görünür kılmayı hedefliyor. Beş ila altı kişinin kişisel hikâyeleri üzerinden ilerleyen anlatı, bireylerin hayatta kalma çabalarını, karşılaştıkları hukuki ve sosyal engelleri merkezine alıyor.

Ayrıca eğitim ve sağlık gibi temel haklara erişimde yaşanan kısıtlamalar ile kamp içinde düşük ücretlerle yapılan işlerin, bireylerin onurlu bir yaşam kurma mücadelesini nasıl zorlaştırdığı da belgeleniyor.

Uluslararası dayanışmayla güçlenen bir proje

Belgesel, İsviçre merkezli “Droit de Rester”, "Solidarités sans Frontières"  ve Fransa merkezli “Peuples d’ici et d’Ailleurs – PIA” derneği başta olmak üzere, doğrudan maddi destek sunan kurumların katkısıyla hayata geçiriliyor.

Projeye ayrıca farklı ülkelerden çeşitli göçmen hakları örgütleri ilgi göstermeye devam ediyor. Dayanışmaların büyümesi adına diğer kurum ve bireylere de çağrıda bulunuluyor.

Uzman görüşleri ve siyasi destek

Belgeselde, farklı meslek gruplarından uzmanların değerlendirmelerine yer veriliyor. Avukat Ahmet Tamer, N kimlikli mültecilerin hukuki statüsüne dair önemli bilgiler paylaşarak, belirsizlik hâlinin bireyler üzerindeki etkilerini değerlendiriyor. Aynı zamanda bir sosyal hizmet uzmanı da kamp koşullarının psikososyal sonuçlarına dair görüş bildirmesi planlanıyor.

Siyasiler arasında ise, Basta Örgütü Genel Sekreteri Franziska Stier, mülteci politikasındaki yapısal sorunlara dikkat çekerek, adil ve insan onuruna uygun bir reform ihtiyacını vurguluyor.

Farklı kantonlardan ortak hikâyeler

Çekimler şu ana dek Bern, St. Gallen, Basel ve Valais kantonlarında gerçekleştirildi. Anlatı yalnızca mültecilerin tanıklıklarıyla değil, aynı zamanda gazeteci Mehmet Murat Yıldırım’ın İsviçre’deki deneyimleriyle de derinleşiyor. Kişisel gözlemler ve içsel tanıklıklar, kolektif bellek ile buluşuyor.

Müzikler Bajar’dan

Belgeselin müziklerinde Bajar grubunun eserlerine yer veriliyor. Bajar’ın parçaları, kültürel zeminle duygusal yoğunluğu buluşturan güçlü bir anlatı öğesi olarak film kurgusunun ayrılmaz bir parçası hâline geliyor.

20 Haziran’a doğru: Mülteciler Günü ve Refugee Parliament için hazırlık

Belgeselin fragmanının, 20 Haziran Dünya Mülteciler Günü kapsamında, 21 Haziran’da Bern’de gerçekleşecek Refugee Parliament oturumuna yetiştirilmesi hedefleniyor. Fragmanın bu özel oturumda gösterilmesiyle, N kimlikli mültecilerin görünürlük kazanmasına ve sorunlarının daha geniş bir kamuoyunda tartışılmasına katkı sunulması amaçlanıyor.

Bir çözüm çağrısı: Hak, onur ve eşitlik için masaya davet

Bu belgesel yalnızca bir tanıklık değil; aynı zamanda insan haklarına dayalı bir çözüm çağrısı niteliğinde. Stop N Delay ve projeyi yürüten kolektifler, ilgili kamu kurumlarını ve sivil toplumu ortak bir masa etrafında bir araya gelmeye, N kimliklilerin maruz kaldığı yapısal hak ihlallerini tartışmaya ve bu ihlalleri ortadan kaldıracak somut adımlar atmaya çağırıyor.

Katılım ve destek çağrısı

Bu hikâyede yer almak isteyen N kimlikli mülteciler ya da belgeselin İsviçre ve Avrupa genelinde görünür kılınmasına gönüllü destek sunmak isteyen herkes bizimle iletişime geçebilir. Bu belgesel yalnızca kamera arkasındaki birkaç kişinin değil, hepimizin kolektif çabasıyla şekillenecek.